आज मलाई मन प¥यो—१८

आज मलाई मन प¥यो—१८
अच्युत कोइरालाद्वारा लेखिएको ‘आङ सान सुची’ पढ्दा प्रेरणा प्राप्त हुनुकासाथै नयाँ जानकारीहरू पनि प्राप्त हुन्छ ।

....राजनिती मेरो छनोट थियो । म राजनीतिमा नछिर्न पनि सक्थे, म आरामपूर्वक बेलायतमा जिन्दगी बिताएर अरुले जस्तै सैनिक सरकारको गाली गर्दै बस्थेँ होला तर मनले मानेन । देशको बारेमा बाहिर बसेर चिन्तित हुँदै देश चलाउनेहरूलाई गाली गर्नु भन्दा आफैँ आएर देश बनाउने अभियानमा लाग्नु पर्छ भन्ने लाग्यो । र, यतिका वर्षपछि मलाई लाग्छ, मेरो छनोट गलत थिएन । (पृष्ट — ८)
...देश बनाउनलाई भिड किन चाहिन्थ्यो र ? एउटा गतिलो राजनेता भए पुग्थ्यो । (पृष्ट — ३५)
सु र  कान्छो दाइ ज्यादै मिल्थे । राति अबेरसम्म खुसुर खुसुर कुरा गरिरहेका हुन्थे । जब सु आठ वर्षकी भइन् र लिन (कान्छो दाइ) नौ वर्षका थिए, सन १९५३ को जनवरी १६ को दिन जीवनकै सबैभन्दा खराब दिनका रूपमा दर्ता भयो । नक्कली बन्दुक खेलिरहेका लिन खेल्दै घरबाहिर पुगेका बेला र एक्कैछिन सु पनि कामले घरभित्र छिरेका बेला लिन घरअगाडिको एउटा पैनीमा छिरे । गहिरो पानी जमेको त्यो सानो पोखरीजस्तो ठाउँमा छिरेका उनी निस्कन सकेनन् । निक्कैपछि त्यो सानो पोखरीमा लिनको शरीर निष्प्राण तैरिरहेको थियो । ‘सानदाइको म धेरै नजिक थिएँ.. मेरो जीवनको सबैभन्दा ठूलो दुःख त्यही थियो ...आज मेरो सानदाइ भईदिएको भए, ऊ बर्माको महान् नेता हुन्थ्यो ।’ (पृष्ट — ४६)
स्वतन्त्रताको स्वाद लिँदै एक हुनु र असन्तुष्टीका बीच सेनाले सबैलाई न्याकेर एक बनाउनु भिन्न कुरा रहेछ भन्ने कुरा दाँच्ने अवसर भारतमै रहँदा सुले पाइन् । (पृष्ट — ५०)
‘कहिलेकाहीँ जिन्दगीमा पाएको असीम पीडाले जिन्दगीलाई बुझ्न सहयोग पु¥याउँछ र जिन्दगी सहजपूर्वक बिताउन मद्दत गर्दछ । जहिले पनि मानिसले अप्ठेरो अवस्थामा भोगेको पीडाबाट नै बुद्धिमता प्राप्त गर्ने गर्दछ । एकान्तबासले नै मलाई आफैँले खोज्न नसकेका केयौँ कुराहरू खोज्न मद्दत ग¥यो । रविन्द्रनाथ टैगोरको ‘एकला चलो’ कविताले मलाई ठूलो प्रेरणा दिएको छ ।’
यदि तिमीले बोलायौ र जवाफ पाएनौ भने , एक्लै हिँड
तिनीहरू डराए र भित्तातिर हेर्न थाले भने
ए कमजोर भाग्य भएका तिमी
तिम्रो सोच खुला राख र एक्लै बोल
तिनीहरू तिमीलाई पिठ्यूँ देखाएर गए, तिमीलाई एक्लो बनाए र घना जङ्गलमा हरायौ भने
ए कमजोर भाग्य भएका तिमी
तिनले रोपेका काँडा कुल्चदै अघि बढ
रक्तपिच्छे भएका गोडा घिसार्दै अघि बढ र एक्लै हिँड
अँध्यारो रात्रिमा आँधिले सताएका बेला तिनले तिम्रा लागि उज्यालो बालिदिएनन् भने
ए दुःखी मनुवा
मनमा उर्लिएका आफ्नै पीडालाई चट्याङको उज्यालोमा बाल्दै
र, एक्लै बल्दै अघि बढ ...
 (पृष्ट — १३४,१३५)
मैले यतिका वर्ष जब एकान्त बास बसेँ, त्यसको सकारात्मक पक्ष ... बुद्धले भन्नु भएका ६ वटा मूल दुःखका बारेमा अनुसन्धान गर्ने  अवसर पाएँ । जन्मनु, वृद्ध हुनु, बिरामी पर्नु, मर्नु, नजिकका मानिसहरूसँग छुट्टिनु, आफूलाई प्रेम नगर्नेहरूबाट घेरिएर अप्रेमको अवस्थामा जीवन गुजार्नु । मैले यी सबै दुःखलाई नजिकबाट परीक्षण गर्ने अवसर पाएँ । । (पृष्ट — २०६)
आङ सान सुचीका केही चर्चित भनाइहरू :—
नक्कली प्रजातन्त्र निरङ्कुशताभन्दा बढ्ता खतरनाक हुन्छ । निरङ्कुशताले नै मानिसहरूलाई लड्नका लागि उद्देश्य दिन्छ तर नक्कली प्रजातन्त्रले त्यो छनोट दिँदैन । (पृष्ट—१७८)
कहिलेकाहीँ सोच्छु, यदि तपाईँ एक्लो हुनुहुन्छ भने तपाईँ सबैभन्दा बढी स्वतन्त्र हुनुहुन्छ किनभने तपाईसँग त्यो बेला प्रशस्त समय हुन्छ । (पृष्ट—१८०)
अन्त्यमा , सबै मानिसले खराबमाथि असलले जितेको नै हेर्न चाहन्छन्, असलमाथि खराबले जितेको चाहँदैनन् । (पृष्ट—१८२)
यदि तपाईँ केही पनि गर्नु हुन्न भने केही पनि पाउँनु हुन्न, यो पक्का हो । (पृष्ट—१८३)