आज मलाई मन प¥यो—१७
सरण राई
प्रदीप मान तुलाचनको उपन्यास ‘आस’ धेरै पहिलादेखि पढ्न चाहेको थिएँ, पढ्ने मौका मिल्यो । त्यसभित्रका मलाई मन परेका केही उद्धरणहरू, जस्ताको तस्तैः—
...त्यसै त देशमा भ्रष्टाचार रोग बनेको छ, नयाँ पिँढीले अहिलेदेखि नै यस्तो काम सिक्यो भने गरिबहरूले पढे–लेखेको र देश हाँक्ने टाठाबाटाबाट के आस गर्ने ? (पृष्ट–७७
...सहरमा पढे–लेखेका, हुने–खानेका छोराछोरी स्वार्थी छन् । (पृष्ट–८१)
...जस्तोसुकै पीडाको एकमात्र औषधि भनेको समय हो । (पृष्ट–१०३)
अमेरिका धनी भएर सबै नागरिक स्वतन्त्र भएका छन् वा सबै स्वतन्त्र रआफ्नो कामप्रति जिम्मेवार भएकाले यो देश यति धनी र शक्तिशाली भएको हो ? (पृष्ट–१०७–८
..सरकार यस्तै छ, देश हाँक्नेहरू नै छाडा भएपछि कसैले गर्न नै के सक्छ ? यो सबैको जरो नै सामन्तवाद हो । यसले हाम्रो समाज र संस्कृतिलाई नै भ्रष्ट बनाइदिएको छ । (पृष्ट–१२७
जीवन अनौठो यात्रा हो । यो यात्रामा अनेकौं सपनाहरू आउँछन् । कति सपना आपैm बिलाएर जान्छन्, कतिलाई साकार बनाउन चाहेर पनि सम्भव हुँदैन । कुनै साकार हुन सक्ने आशासम्म बोक्न सकिन्छ । त्यसका लागि मान्छेले मिहिनेत पनि गर्छ । कोही सफल हुन्छ त कोही असफल । (पृष्ट–१३४
जिन्दगीमा निराश हुनु भनेको जिन्दगीमा सबथोक गुमाउनु हो । (पृष्ट–१६९)
हाम्रा नेताहरू ज्यादै स्वार्थी भइदिए र पद र कुर्सीको लागि जे पनि गर्न तयार भइदिने.... मलाई त गरिब हुनु नै अभिशाप हो जस्तो लागिरहेछ । देशको गरिबीले गर्दा राजनीति पनि गरिब र राजनेताहरूको मन पनि गरिब भएको हो कि जस्तो लाग्छ । (पृष्ट–१८०)
एकातिर ऊ शोकाकुल छ, अर्कातिर गिद्धहरू उसका बाको मृत शरीर खान लडाइँ गरिरहेका छन् । मासुको स्वादलिइरहेका छन्, कति दिनको भोक मेटाइरहेका छन् ।
केही क्षणपछि त्यो ठाउँमा केही हड्डीहरू मात्र बाँकी रहे । मासु सकिएपछि गिद्धहरू माथि–माथि गए । बगरमा यत्रतत्र छरिएका हड्डी टोक्न अब गाउँका कुकुरहरू दौडन थाले । (पृष्ट–२०१)
...त्यही बेला मूलद्वारमा कसैले जोडसँग ढकढक्यायो । ग्याल्जेन लामाले ढोका खोल्न आदेश दिए । ढोका खुल्ने बित्तिकै पन्ध्र–बीस जना मानिसहरू कम्ब्याट ड्रेसमा आँगनमा ग¥यामगुरुम्म बुट बजार्दै आइपुगे । ... आगन्तुक सबै युवायुवती रहेछन्, आधाजतिको हातमा बन्दुक थियो, जो सा¥है चनाखो भई यताउता हेर्दै थिए । तीनजनाले एउटा घाइते ठिटोलाई बोकेर आँगनमा ल्याइपु¥याए, लगत्तै अन्य तीजनाले एउटी घाइते ठिटीलाई ल्याइपु¥याए । दुवै सिकिस्त थिए ।
‘उनीहरूको आत्मालाई शान्ति देऊ । मन नलागे पनि उनीहरूको बिदाइ गर्नै प¥यो । दुवैलाई गोली हानेर तुरुन्त सिध्याऊ !’ हातमा मेसिनगन बोकेको क्रेन क्याप लगाएको व्यक्तिले कमान्डिङ स्वरमा हातमा मेसिनगन ताकिरहेको अर्को ठिटोलाई आदेश दियो ।
‘सर, म बाँच्न चाहन्छु !’ घाइते ठिटो रुन्चे आवाजमा बोल्यो ।
‘त्यसो भए हिँडेर देखाऊ !’ क्रेन क्याप लगाएको मानिस निर्दयी जस्तो भएर करायो । घाइते ठिटोले सकी–नसकी उभिन कोसिस ग¥यो, तर सकेन, डङरङै भुइँमा ढल्यो ।
बुम...बुम.. मेसिनगन पड्क्यो । ठिटोले सास छोड्यो । त्यो देखेर घाइते ठिटी रुँदै चिच्याई— ‘म अहिले मर्न चाहन्नँ । नयाँ नेपाल हेर्न चाहन्छु ।’
‘त्यसो भए उभिएर देखाऊ ।’
केही बेरसम्म उसले पनि उठ्ने कासिस गरिहेरी, तर सकिन । मेसिनगन फेरि पड्क्यो । अर्को प्राण यो धरतीबाट सधैंको लागि बिदा भयो । (पृष्ट–२०४)
एउटा शुक्रबार बेलुकी एक हुल हाकिमहरू हाम्रो भट्टीमा जाड–रक्सी खान आए ।...भित्र पस्दा मैले एउटा हाकिम मेरो बहिनीलाई भुइँमा पछारेर उनीमाथी चढिरहेको देखेँ । आमा भित्र पसी बहिनीलाइृ छाडिदिन बिन्ती गरिरहेकी थिइन् ।... रिसले मैले आँखा देख्नै छाडिसकेको थिएँ । ...भित्तामा झुण्डाइराखेको मेरा बाउको तलवार निकालेर यसरी हानेँ कि त्यो हाकिमको टाउको च्वाट्ट छिनेर उछिटिदै पश्छिम भित्तामा बजारिन पुग्यो । (पृष्ट–२०६)
जीवन भन्नु नै सुख र दुःखको समिश्रण हो । यो न खुःख परे रोकिन्छ, न त सुखमा अल्झिन्छ । नदी जस्तै बग्नुको निरन्तरता नै जीवन हो । (पृष्ट–२१२)
http://likedtoday.blogspot.com/
सरण राई
प्रदीप मान तुलाचनको उपन्यास ‘आस’ धेरै पहिलादेखि पढ्न चाहेको थिएँ, पढ्ने मौका मिल्यो । त्यसभित्रका मलाई मन परेका केही उद्धरणहरू, जस्ताको तस्तैः—
...त्यसै त देशमा भ्रष्टाचार रोग बनेको छ, नयाँ पिँढीले अहिलेदेखि नै यस्तो काम सिक्यो भने गरिबहरूले पढे–लेखेको र देश हाँक्ने टाठाबाटाबाट के आस गर्ने ? (पृष्ट–७७
...सहरमा पढे–लेखेका, हुने–खानेका छोराछोरी स्वार्थी छन् । (पृष्ट–८१)
...जस्तोसुकै पीडाको एकमात्र औषधि भनेको समय हो । (पृष्ट–१०३)
अमेरिका धनी भएर सबै नागरिक स्वतन्त्र भएका छन् वा सबै स्वतन्त्र रआफ्नो कामप्रति जिम्मेवार भएकाले यो देश यति धनी र शक्तिशाली भएको हो ? (पृष्ट–१०७–८
..सरकार यस्तै छ, देश हाँक्नेहरू नै छाडा भएपछि कसैले गर्न नै के सक्छ ? यो सबैको जरो नै सामन्तवाद हो । यसले हाम्रो समाज र संस्कृतिलाई नै भ्रष्ट बनाइदिएको छ । (पृष्ट–१२७
जीवन अनौठो यात्रा हो । यो यात्रामा अनेकौं सपनाहरू आउँछन् । कति सपना आपैm बिलाएर जान्छन्, कतिलाई साकार बनाउन चाहेर पनि सम्भव हुँदैन । कुनै साकार हुन सक्ने आशासम्म बोक्न सकिन्छ । त्यसका लागि मान्छेले मिहिनेत पनि गर्छ । कोही सफल हुन्छ त कोही असफल । (पृष्ट–१३४
जिन्दगीमा निराश हुनु भनेको जिन्दगीमा सबथोक गुमाउनु हो । (पृष्ट–१६९)
हाम्रा नेताहरू ज्यादै स्वार्थी भइदिए र पद र कुर्सीको लागि जे पनि गर्न तयार भइदिने.... मलाई त गरिब हुनु नै अभिशाप हो जस्तो लागिरहेछ । देशको गरिबीले गर्दा राजनीति पनि गरिब र राजनेताहरूको मन पनि गरिब भएको हो कि जस्तो लाग्छ । (पृष्ट–१८०)
एकातिर ऊ शोकाकुल छ, अर्कातिर गिद्धहरू उसका बाको मृत शरीर खान लडाइँ गरिरहेका छन् । मासुको स्वादलिइरहेका छन्, कति दिनको भोक मेटाइरहेका छन् ।
केही क्षणपछि त्यो ठाउँमा केही हड्डीहरू मात्र बाँकी रहे । मासु सकिएपछि गिद्धहरू माथि–माथि गए । बगरमा यत्रतत्र छरिएका हड्डी टोक्न अब गाउँका कुकुरहरू दौडन थाले । (पृष्ट–२०१)
...त्यही बेला मूलद्वारमा कसैले जोडसँग ढकढक्यायो । ग्याल्जेन लामाले ढोका खोल्न आदेश दिए । ढोका खुल्ने बित्तिकै पन्ध्र–बीस जना मानिसहरू कम्ब्याट ड्रेसमा आँगनमा ग¥यामगुरुम्म बुट बजार्दै आइपुगे । ... आगन्तुक सबै युवायुवती रहेछन्, आधाजतिको हातमा बन्दुक थियो, जो सा¥है चनाखो भई यताउता हेर्दै थिए । तीनजनाले एउटा घाइते ठिटोलाई बोकेर आँगनमा ल्याइपु¥याए, लगत्तै अन्य तीजनाले एउटी घाइते ठिटीलाई ल्याइपु¥याए । दुवै सिकिस्त थिए ।
‘उनीहरूको आत्मालाई शान्ति देऊ । मन नलागे पनि उनीहरूको बिदाइ गर्नै प¥यो । दुवैलाई गोली हानेर तुरुन्त सिध्याऊ !’ हातमा मेसिनगन बोकेको क्रेन क्याप लगाएको व्यक्तिले कमान्डिङ स्वरमा हातमा मेसिनगन ताकिरहेको अर्को ठिटोलाई आदेश दियो ।
‘सर, म बाँच्न चाहन्छु !’ घाइते ठिटो रुन्चे आवाजमा बोल्यो ।
‘त्यसो भए हिँडेर देखाऊ !’ क्रेन क्याप लगाएको मानिस निर्दयी जस्तो भएर करायो । घाइते ठिटोले सकी–नसकी उभिन कोसिस ग¥यो, तर सकेन, डङरङै भुइँमा ढल्यो ।
बुम...बुम.. मेसिनगन पड्क्यो । ठिटोले सास छोड्यो । त्यो देखेर घाइते ठिटी रुँदै चिच्याई— ‘म अहिले मर्न चाहन्नँ । नयाँ नेपाल हेर्न चाहन्छु ।’
‘त्यसो भए उभिएर देखाऊ ।’
केही बेरसम्म उसले पनि उठ्ने कासिस गरिहेरी, तर सकिन । मेसिनगन फेरि पड्क्यो । अर्को प्राण यो धरतीबाट सधैंको लागि बिदा भयो । (पृष्ट–२०४)
एउटा शुक्रबार बेलुकी एक हुल हाकिमहरू हाम्रो भट्टीमा जाड–रक्सी खान आए ।...भित्र पस्दा मैले एउटा हाकिम मेरो बहिनीलाई भुइँमा पछारेर उनीमाथी चढिरहेको देखेँ । आमा भित्र पसी बहिनीलाइृ छाडिदिन बिन्ती गरिरहेकी थिइन् ।... रिसले मैले आँखा देख्नै छाडिसकेको थिएँ । ...भित्तामा झुण्डाइराखेको मेरा बाउको तलवार निकालेर यसरी हानेँ कि त्यो हाकिमको टाउको च्वाट्ट छिनेर उछिटिदै पश्छिम भित्तामा बजारिन पुग्यो । (पृष्ट–२०६)
जीवन भन्नु नै सुख र दुःखको समिश्रण हो । यो न खुःख परे रोकिन्छ, न त सुखमा अल्झिन्छ । नदी जस्तै बग्नुको निरन्तरता नै जीवन हो । (पृष्ट–२१२)
http://likedtoday.blogspot.com/
